15 jaar praten mét: Roland Goetgeluk – Labyrint(h) of de kunst van het ver dwalen

Afbeelding bij 15 jaar praten mét: Roland Goetgeluk – Labyrint(h) of de kunst van het ver dwalen

In het kader van ons jubileum kijken we in ons blog wekelijks terug op 15 jaar praten mét. Deze week: Roland Goetgeluk – Labyrint(h) of de kunst van het ver dwalen. Alle bijdragen zijn gebundeld in de publicatie ’15 Jaar Praten Mét’, welke al onze gasten tijdens de viering van ons jubileum hebben mogen ontvangen.

Labyrint(h) of de kunst van het ver dwalen

Dus zit ik op vrijdagochtend weer fijn bij Labyrinth op het Krachtstation op Kanaleneiland. Op Kanaleneiland zeggen we hier. Vrijdag is mijn vrije dag; mijn vrijwilligersdag sinds jaar en dag. Thuiswerken werkt niet bij mij. Mijn hoofd, mijn hart en mijn handen hebben een mierenhoopomgeving nodig. Raak getik, gepraat, gebel en veel gelach om mij heen. Labyrinth is een bewezen economisch gezonde, gastvriendelijke en menslievende onderneming. Wijze Nathan.

De afgelopen maanden werk ik hard voor de in maart opgerichte Wijkcoöperatie Kanaleneiland, subsidieaanvragen schrijven voor ondernemingsgerichte projecten. De Wijkcoöperatie is opgericht voor en door ondernemende bewoners en ondernemers. Onze waarden zijn zeggenschap, eigenaarschap, waardering en tolerantie.

“Teiltje pliez”, kreunt hij die ooit zei: “Ook woorden zijn daden, maar niet alle daden zijn woorden.”

En terecht, want waarden moeten prijzenswaardig worden om aanvaard te worden. Onze aanpak is daarom: veel werk maken met groeiende geldstromen door en voor de wijk. K. Weil en B. Brecht zadelden velen op met de verwerpelijke stelling “Erst kommt das Fressen, und dann kommt die Moral.” Het gaat om de tegelijkertijdheid der dingen om zaken ten goede te veranderen. Een idee waar Nathan al jaren aan en mee werkt.

Is het niet bar en boos dat op Kanaleneiland meisjes, jongens, vrouwen en mannen werkzoekend zijn, terwijl hier en daar een schreeuwend gebrek is aan arbeidskrachten? Is het niet bar en boos dat een deel van het werk hier, zoals groenonderhoud, door meisjes, jongens, vrouwen en mannen van buiten Kanaleneiland wordt verricht? Is het niet bar en boos dat de afstemming van vraag en aanbod niet doeltreffend, doelmatig en maatschappelijk gedragen wordt afgestemd?

“Bar en boos”, zijn woorden die Kim Putters van het SCP kan gebruiken. Ook een Piketty trouwens. Of wat dacht u van Michael Young die in 1958 het schitterende essay ‘The Rise of the Meritocracy’ schreef. Zij en vele anderen waarschuwen al decennia voor de mensonwaardige en politieke gevaarlijke meerdelingen in de maatschappij. De leden van de Wijkcoöperatie – met als primus inter paris Nathan – vinden dit ook al tijden.

Ons vinden schept de verplichting om oplossingen te vinden. Het vinden van doeltreffende en doelmatige wegen naar oplossingen die mensen bindt is als het vinden van een labyrint.

“Teiltje pliez”, kreunt de hij die ooit zei: “Ook woorden zijn daden, maar niet alle daden zijn woorden.”

Een labyrint is een speciaal soort doolhof. Er wordt een oplossing gevonden door maximaal te dwalen via één weg die via één ingang betreden wordt. Een labyrint betekent ver dwalen zonder te verdwalen. Een labyrint is dus ook geen probleem, maar een oplossing. Niet voor niets is het labyrint al langer dan 15 jaar populair. En je kunt samen spelenderwijs ver dwalen.

Het echte vraagstuk is om in een maatschappelijk doolhof zoals een Kanaleneiland labyrinten te vinden die mensen bindt. En als ze niet te vinden zijn, dan verzin je ze samen. Volgens mij zijn er vele labyrinten te vinden en te verzinnen in elk maatschappelijk doolhof.

Het vinden van labyrinten moet geleerd worden. Ik zeg uitdrukkelijk moet in plaats van kan. Frank Zappa zei ooit: “A mind is like a parachute. It doesn‘t work if it is not open.” Nieuwsgierig zijn als een kind, goed willen zoeken en een goede opleiding zijn eisen. Het zijn voorwaarden voor ver dwalen zonder ooit te verdwalen. Verdwalen is niet mogelijk als er geen grenzen zijn aan vinden en verzinnen. Het zijn voorwaarden om daadwerkelijk ontdekkingen te doen door toeval. Serendipiteit ofwel het vermogen om te vinden wat je niet zoekt. Zo werd penicilline en de post-it ontdekt.

De stelling “vele labyrinten in een doolhof” betekent dat er geen Alpha en Omega oplossing bestaat. Die stelling betekent dat “Ik ben de weg, de waarheid en het leven” niet wetenschappelijk, niet valide en niet maatschappelijk legitiem is.

Het is de stelling van Gotthold Ephraim Lessing die in 1779 Nathan der Weise publiceerde.

Raak getik, gepraat, gebel en veel gelach om mij heen.

Wijze Nathan.

Roland Goetgeluk is secretaris van de Wijkcoöperatie Kanaleneiland. Hij is gepromoveerd sociaal geograaf op het terrein van woningkeuzegedrag. Sinds 1981 heeft hij in vele arme en rijke Utrechtse wijken gewoond. Hij is een actieve, ondernemende burger. Hij zet zich in voor de zwakkere; de sterke redt zich wel. Bier vindt hij lekkerder dan wijn en fietsen vindt hij logischer dan lopen.