Blog Laurien: Tussen vakantierust en werkritme
Het is augustus. Collega’s zijn op vakantie of vertrekken deze periode nog. Ik ga zelf eind augustus, dus ik mag nog even werken. Geen probleem, want dat doe ik met veel plezier, samen met fantastische collega’s. Toch kan ik nu al uitkijken naar het loslaten van mijn bekende omgeving.
Ruilhandel: van ritme naar ruimte
Deze zomer verruil ik mijn vaste routes voor Italiaanse binnenweggetjes en een ritme dat nergens op lijkt. Geen opvangschema’s, geen trein die ik nét wel of nét niet haal, geen weekboodschappen. In plaats daarvan: drie weken vooral veel buiten zijn en slapen in de camper. Het is lekker basic, warm, rommelig, overzichtelijk en vooral: anders.
Wat ik mooi vind aan op vakantie gaan, is dat bij het wegrijden van huis de poorten opengaan. Alles wordt letterlijk en figuurlijk weidser. Het gewone ritme stopt: geen haal- en brengschema, geen planning, geen haast. Er is tijd. Tijd om rond te kijken, te mijmeren, te praten, te lezen. Tijd om me te vervelen, om mijn gedachten lekker af te laten dwalen. Ik hoef niet ‘scherp’ te zijn. En dan ontstaat er ruimte – niet alleen om te ontspannen, maar ook om creatief te zijn. Ik krijg ideeën. Niet per se wereldschokkend hoor, maar gewoon: “Wat als ik het straks eens zo aanpak?” Of: “Waarom doen we het eigenlijk op die manier?”
Nieuwe paden
Het lijkt alsof, door het loslaten van vaste lijnen, er vanzelf nieuwe ontstaan.
Het doorbreken van routines doet iets met je. Je kijkt anders. Je ziet anderen verbanden. In een onbekende omgeving word je vanzelf nieuwsgieriger, omdat je niets als vanzelfsprekend kunt aannemen. Ik merk dat ik andere gesprekken voer – met vreemden, met mijn gezin, maar ook met mezelf. Kleine dingen vallen op. En in die ruimte ontstaat iets nieuws: ideeën, plannen, reflectie. Creativiteit.
Biologisch gezien is dat logisch. Onze hersenen houden van efficiëntie. Hoe vaker je een bepaald ‘pad’ gebruikt – bijvoorbeeld het vaste ochtendroutine of hoe je je tanden poetst – hoe sterker die verbinding wordt. En dat is maar goed ook, want je wilt niet over élke handeling nadenken. Die bekende paden brengen rust.
Maar in andere gevallen is het juist waardevol om die vaste paden even los te laten. Als je uit je ritme stapt en nieuwe prikkels krijgt, leggen je hersenen nieuwe verbindingen. Precies daar ontstaat creativiteit: in het onbekende, buiten de gebaande paden.
Buiten je bubbel
Dat brengt me bij mijn werk bij Labyrinth. Ook daar draait het vaak om uit je bubbel stappen. Om echt te begrijpen wat er speelt bij mensen, moet je loskomen van je eigen vanzelfsprekendheden. Dat vraagt om uitzoomen, om aandachtig luisteren, en soms ook om ongemak.
Want in ons onderzoek – of dat nu participatief, kwalitatief of beleidsgericht is – gaan we bewust op zoek naar álle perspectieven. We praten met mensen die de overheid niet vanzelf weet te vinden, of andersom. We horen verhalen die je niet vaak hoort. We leren door aanwezig te zijn, te kijken, te vragen – en niet door te denken dat we het al weten. Er zijn zo veel verschillende mensen. No size fits all. Je moet creatief zijn om hen te bereiken. Soms door een nieuwe manier van benaderen toe te passen en soms door zelf een stap terug te zetten en sleutelfiguren voorop te zetten die het beter kunnen.
Van vakantie terug naar werk
In die zin verschillen op vakantie gaan en onderzoek doen niet zoveel: je observeert, verwondert je, reflecteert. En – als het goed is – neem je er iets van mee terug. Iets wat je kijk op de wereld net een beetje verschuift. Dat kan groot zijn, of klein. Zo kijk ik na 25 interviews met horecaondernemers over verduurzamen veel begripvoller naar hun afwegingen. En kan ik me na een vakantie bij een van onze zuiderburen best vinden in het idee om een rood wijntje bij de lunch te drinken.
Voor mij zijn die vakantieweken in de camper geen ontsnapping uit het echte leven. Het zijn momenten van loslaten en opnieuw kijken. Het doet me altijd goed. Soms brengt het iets mee terug in de vorm van een idee, een gevoel, een nieuw ritme. En soms gewoon een herinnering aan een heerlijke vakantie.
En cliché maar waar; het leuke van weggaan is het thuiskomen! Want niks zo heerlijk als naar onze eigen supermarkt gaan, de speeltuin voor de deur, je weer nestelen op de plek waar alles bekend en vertrouwd is en van collega’s horen wat er speelt en wat er aankomende week op de planning staat.
